Kính thưa toàn thể Gia Tộc,
Kính thưa quí Ông Bà, Cô Bác, Chú Thiếm và Anh Chị Em có mặt ngày hôm nay,
Hôm nay là ngày Thanh Minh tộc Nguyễn của chúng ta, trước tiên cho phép tôi đại diện chi phái Ông Nội Biên ở phía Nam, gửi đến tất cả bà con trong Tộc, và quí vị quan khách có mặt hôm nay, một lời chào thân thương và quí trọng nhất.
Kính thưa quí vị, theo lời dạy của Cha Ông từ bao đời trước, cũng như lý lẻ ngàn đời của dân tộc Việt là “Cây có cội, nước có nguồn, chim có tổ, thì người có Tông”, nên hôm nay đây chúng ta qui tụ về nơi này, như bao thế hệ Tiền nhân Tiên tổ đã đặt đễ, duy trì từ rất lâu, để cùng nhau “dâng hương tưởng nhớ” về công ơn của Tiên tộc, đồng thời nhắc nhở lớp lớp cháu con “nhận biết nhau” trong dòng Tộc, bảo nhau sống hiếu nghĩa, đoàn kết.
Dựa trên đạo lý hiếu nghĩa và đoàn kết đó, nay tôi có vài suy nghĩ dưới đây rất mong các bậc Cao nhân dạy dỗ thêm cho:
Trước đây vì hoàn cảnh chiến tranh, nên gia đình chúng tôi đã vào Nam lập nghiệp từ khi tôi còn rất nhỏ, rồi vài lý do khác nữa mà đến nay tôi mới về quê Cha đất Tổ dự giỗ Thanh Minh, đây là lần thứ 2, lần trước là năm 2008. Năm đó, tôi cũng được dự giỗ Thanh Minh chi quí phái Cao tổ Nguyễn Trụ vào ngày 18/3, ở Đức Thạnh. Và năm 2011 vừa qua tôi có dự giỗ Thanh Minh chi thứ phái Cao tổ Nguyễn An, ngày 17/3 ở Vỏ Đắt, tỉnh Bình Thuận.
Tuy chỉ mới đôi lần trong đời, tôi được dự giỗ Thanh Minh của dòng Tộc, nhưng tôi cũng biết nôm na về ý nghĩa và mục đích của ngày giỗ này, thì thời đại chúng ta vẫn không thay đổi, nhưng về phương thức thì có khác, cụ thể là chuyện người hưởng ruộng đất hương quả phải lảnh phần cúng giỗ, thì nay không còn nữa. Mà thành viên trong họ Tộc, trong chi phái thể hiện cúng phẩm bằng nhiều hình thức như đóng góp tiền bạc, quà bánh.v.v.
Từ việc không còn ruộng đất hương quả đó, nên họ Tộc ở Vỏ Đắt đã đưa ra một phương thức là gây quỉ gia tộc, và cách sử dụng nguồn quỉ này cũng rất hay, đáng được học tập. Cũng xin chia sẽ rằng mới đây, chi phái phía Ông nội Biên của chúng tôi cũng đã thành lập được nguồn quỉ này, với tên gọi “Quỉ Gia Tộc thường niên”.
Ngày 17/3 ở Đạm Thủy Nam, ai cũng biết là Chánh phái, nhưng là giỗ Thanh Minh toàn Tộc, do đích tôn Nguyễn văn Trắc đãm nhiệm, mà dẫu sao anh vẫn còn trẻ tuổi, do cha của anh hy sinh sớm trong chiến tranh, nên về mặt nghi thức, tổ chức cho ngày giỗ này còn nhiều hạn chế, thiếu sót vì không ai dìu dắt, hướng dẫn. Song song đó, cứ mỗi dịp xuân về tết đến, hoặc như giỗ chạp, giỗ Thanh Minh thế này anh còn phải lo dọn dẹp cỏ rác và hương khói cho rất nhiều mộ phần của Ông Bà Tổ tiên, cho thấy anh cũng khó khăn lắm mới hoàn thành trọng trách!
Hơn thế nữa là dòng tộc ta trãi qua nhiều năm rồi, cũng chưa có hẳn một nhà thờ uy nghiêm, trang trọng nên mỗi mùa Thanh Minh còn thiếu vắng con cháu, như hôm nay chúng ta ngồi đây cũng không sao gọi là đông đủ, nhưng hãy quan sát sẽ thấy rất đơn điệu, đây là điều mà tôi thấy rất xót xa trong lòng!
Vậy nên hôm nay, nhân ngày giỗ Thanh Minh toàn tộc, tôi cũng là con cháu họ Nguyễn, đích tôn của Ông nội Biên, thiết tha đề nghị với quí vị trưởng lão, cùng các chi phái hãy đồng lòng với nhau gầy dựng một Sở quỷ cho toàn gia tộc.
Chúng ta có thể huy động từ con cháu Nội, Ngoại trong Họ tộc mà có điều kiện kinh tế phát triển khấm khá, thay vì làm từ thiện hãy hướng về cội nguồn tổ tiên mà đóng góp (vì nếu không có sở quỉ thì người có tâm cũng không biết đóng vào đâu hoặc đóng cho ai), số khác sẽ được kêu gọi trích từ nguồn quỉ của tất cả các chi phái, theo từng năm, để việc tổ chức giỗ Thanh Minh thêm phần long trọng và nồng ấm hơn _đây là “tính hiếu nghĩa”, sẽ chia gánh nặng với gia đình bác Bốn_đây “tình đoàn kết”. Đồng thời chúng ta cũng có thể chủ động tu sửa mồ mã Tổ tiên Ông Bà mỗi khi cần, và rồi tiến tới việc xây dựng một nhà thờ Họ sẽ là khả thi trong những năm sau.
Để ý nguyện trên dần trở thành hiện thực, tôi xin hứa trước toàn thể Tộc Nguyễn là từ năm nay, chi phái phía Nam của Ông Nguyễn Biên hằng năm sẽ cử con cháu về dự giỗ Thanh Minh và đều đặn đóng góp. Như câu nói “Kiến tha lâu đầy tổ”, hoặc như “Đông tay vỗ nên kêu” nên tôi hy vọng với sự đồng lòng quyết tâm cao độ và nhiệt tình, chúng ta sẽ làm được và làm rất tốt việc này, cũng nhằm mục đích lưu truyền cho nhiều thế hệ con cháu mai sau, mãi luôn ghi nhớ về Tình Thân Gia Tộc.
Sau cùng, kính chúc toàn Họ tộc ta luôn khỏe mạnh, ấm no, đoàn kết và hạnh phúc, trân trọng kính chào!
Nguyễn Văn Nhãn
danh sách tài liệu
01. Mừng Thanh Minh năm Bính Thân, 2016